In de dagen na de MH17-ramp doken een aantal foto’s en video’s op van een BUK-installatie in het oosten van Oekraïne. De beelden dienen als bewijs dat een BUK op de tragische dag onderweg was naar een lanceerplaats vanwaar het MH17 zou neerschieten. Het kritisch bekijken van een aantal details van deze beelden roept echter vragen op. Tezamen met onderzoek ter plaatse ontstaat het beeld dat een heel ander scenario mogelijk is en misschien zelfs waarschijnlijker.
In dit artikel zal een groot deel van het bewijsmateriaal onder de loep worden genomen dat naar buiten is gekomen over de aanwezigheid van de vermeende Russische BUK-installatie. Het gaat hier om audio-opnames, foto’s en video’s. Specifiek wordt er gekeken naar een aantal bijzonderheden die verband houden met dit bewijsmateriaal. Het gaat hier om zaken die moeilijk te verklaren vallen indien wordt aangenomen dat het materiaal is opgenomen op 17 juli 2014, de dag waarop vlucht MH17 werd neergeschoten. Aan de hand van deze bijzonderheden in het bewijsmateriaal schuiven we de hypothese naar voren dat een deel van het bewijsmateriaal eerder is gemaakt.
Het is goed om te benadrukken dat dit artikel niet gaat over wie of wat MH17 heeft neergeschoten. Zelfs in het geval het bewijsmateriaal inderdaad op een eerdere dag is gemaakt, dan zegt dan nog steeds niets over wie wel of niet vlucht MH17 heeft neergeschoten. Dit artikel trekt ook niet in twijfel dat er een trailer met daarop een BUK-TELAR-installatie heeft gereden tussen Donetsk en Snezjnoe op 17 juli 2014. Wij melden dat meerdere journalisten, waaronder ook Novini, met mensen hebben gesproken die een dergelijke BUK-installatie hebben zien rijden op de 17e.Blijf op de hoogte van nieuws, opinie en achtergronden: Volg Novini! http://web.archive.org/web/20190116153315if_/https://www.facebook.com/v2.3/plugins/like.php?action=like&app_id=249643311490&channel=https%3A%2F%2Fstaticxx.facebook.com%2Fx%2Fconnect%2Fxd_arbiter%2F%3Fversion%3D46%23cb%3Df1bf702993fb396%26domain%3Dwww.novini.nl%26is_canvas%3Dfalse%26origin%3Dhttp%253A%252F%252Fwww.novini.nl%252Ff333afef24df578%26relation%3Dparent.parent&container_width=637&href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2FNoviniNL&layout=standard&locale=nl_NL&sdk=joey&share=true&show_faces=true&width=650
Verder pretendeert dit artikel niet het Alfa en Omega te zijn over het audio-, video- en fotomateriaal dat van de BUK zou zijn gemaakt noch over de conclusies die hieruit worden getrokken. We spreken hier bewust van een hypothese, omdat vooralsnog niet valt uit te sluiten dat de bijzonderheden op een andere manier te verklaren zijn. Hoe het ook gegaan mag zijn, om een sluitend verhaal te krijgen kunnen de bijzonderheden in het bewijsmateriaal niet worden genegeerd.
Inleiding
Het zijn de dagen na de 17 juli; MH17 is net neergeschoten, de wrakstukken van het toestel liggen in de velden rondom Petropavlovka en Rossypnoe. Het toestel is neergekomen op een slagveld, midden in een nog woedende burgeroorlog. Het is een vreemde wereld, massa’s journalisten doen verslag van de ramp, terwijl veel inwoners van het gebied gebukt gaan onder een oorlog. Tezelfdertijd vindt een leger aan journalisten, bloggers en twitteraars langzaam hun weg naar een reeks tweets, foto’s en video’s die stuk voor stuk wereldberoemd zullen worden. Op de foto’s en video’s is te zien hoe een BUK-TELAR wordt getransporteerd op een vrachtwagen vanuit Donetsk naar Snezjnoe. De link wordt al snel gelegd tussen deze BUK en de MH17 die eveneens die dag werd neergeschoten. Daar blijft het niet bij. De Oekraïense geheime dienst (SBOe) publiceert niet lang na de ramp een reeks telefoongesprekken die van soldaten zouden zijn die een rol zouden hebben gehad bij het neerschieten van vlucht MH17. Wereldwijd pakken media een telefoongesprek op, eveneens gelekt door de SBOe, van een rebellencommandant die toegeeft het toestel te hebben neergeschoten. De BUK op de foto’s wordt in de tijd volgende op de ramp door Bellingcat (BC) geïdentificeerd als behorende tot de 53. Luchtdoelraketbrigade in Koersk. Het Joint Investigation Team (JIT) zou deze conclusie laten overnemen.
Rusland en een wederom twijfel wekkende presentatie
Tot op de dag van vandaag ontkent Rusland dat het de BUK heeft geleverd aan de pro-Russische rebellen in het Donbass gebied. Sindsdien heeft Rusland al vaak gewezen op een andere uitleg van de feiten, met weinig succes. Veelal heeft het informatie verstrekt die deels twijfelachtig was. Zo gaf het een satellietfoto vrij van wat Oekraïense BUKs zouden moeten zijn geweest. Er is echter een probleem met deze foto’s: zowel social media-onderzoek van Bellingcat als onderzoek van Novini ter plaatse suggereert sterk dat het gebied onder controle was de pro-Russische rebellen. Hoewel niet uitgesloten kan worden dat de voertuigen door de (zwak verdedigde) frontlinie zijn gereden, stond de BUK wel zo’n kilometer noordelijk van posities die vanwege hun ligging op de heuvel eigenlijk alleen de pro-Russische rebellen een tactisch voordeel geven.
Het gevolg van dit soort blunders van de kant van de Russische Federatie, is dat haar persconferenties slechts weinig serieus worden genomen door westerse media. Dit was niet veel anders voor de meest recente presentatie van het Russische ministerie van Defensie over MH17. In het kort presenteerde het ministerie het volgende: 1. Het liet archiefdata zien dat raketdelen die eerder waren gepresenteerd door het JIT naar Oekraïne waren getransporteerd voor het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. 2. Het ministerie van defensie presenteerde een onderschept gesprek van een Oekraïense officier die uit woede zei dat ze nog een Boeing neer zouden schieten. 3. Het ministerie wees erop dat de foto’s van de BUK bewerkt waren omdat lijnen die parallel zouden moeten zijn niet op hetzelfde punt uitkwamen in het oneindige. 4. Er werd gewezen op bijzonderheden van een foto van de BUK die in Snezjnoe is gemaakt.
Zowel het telefoongesprek als de archiefdata zijn moeilijk te controleren. Het argument over de parallelle lijnen is echter simpelweg incorrect: De voorgestelde methode mag weliswaar juist zijn. Maar, als de lijnen in eerste instantie niet parallel waren, is het niet meer dan logisch dat de lijnen ook niet uitkwamen in hetzelfde punt in het oneindige. Met andere woorden de kijkers van de presentatie werd een rad voor ogen gedraaid met onjuiste informatie.
Snezjnoe – Een Moonwalkende BUK
Nog een fout wordt gemaakt door het Russische ministerie van defensie door erop te wijzen dat de BUK achteruit zou rijden. Het ministerie gebruikt namelijk dezelfde foute locatie als het JIT in haar presentatie van 2016. Burgeronderzoeker Max van der Werff wees al op de fout van het JIT in zijn artikel 1000 dagen. Bijgevolg klopt de conclusie dat de BUK achteruit zou rijden niet.
Route die de BUK-TELAR aflegde volgens het JIT in rood. Groene ster geeft aan waar de eerdergenoemde foto is gemaakt. Groene pijl waar de BUK-TELAR is gefilmd in Snezjnoe. De rode ster geeft de locatie aan waar, volgens het JIT, de BUK-TELAR is ontladen van de Volvo-trailer (kaart: Max van der Werff.) https://youtu.be/Sf6gJ8NDhYA?t=279
Snezjnoe – Zon en schaduwen
Wat echter vreemd is, is het moment waarop de bovenstaande foto is genomen ten opzichte van een video die wat verder op zou zijn genomen. De tijd waarop de foto is genomen kan namelijk worden achterhaald aan de stand van de zon die met schaduwen kan worden bepaald. Volgens dergelijke schaduwanalyse die is uitgevoerd door burgeronderzoeker Misha Kobs, zou de foto zijn gemaakt om 13:45 uur.http://web.archive.org/web/20190116153315if_/https://www.youtube.com/embed/zpDUbnqRATM
Een tweede beeld van de BUK in Snezjnoe is wat verder op weg richting de lanceerlocatie gemaakt. Kobs dateerde deze video als zijnde gemaakt ergens tussen 12:30 en 13:00 uur. Bijgevolg wees een andere burgeronderzoeker, Hector Reban, erop dat deze video eerder moet zijn gemaakt dan de eerdergenoemde foto (13:45 uur). De foto die dus intuïtief eerder zou moeten zijn gemaakt dan de video, blijkt uit de stand van de zon op de foto en de video dus later te zijn genomen. Eveneens is het interessant te noemen dat een tweet van 12:53 uur beschrijft dat erop dat moment een BUK de stad Snezjnoe binnenrijdt. Slecht zeven minuten later is de vrachtwagen gestopt, de BUK afgeladen en al een eind op weg richting de rampplek.
Makejevka – Een onbelangrijke video
Een auto wordt plots aan de kant gezet. De video waar het geheel op is vastgelegd lijkt in eerste instantie niet te verraden wat de motieven van de bestuurder zijn geweest om zijn auto ineens in de berm tot stilstand te brengen. Dan klinkt er van buiten: “NIET FILMEN!” terwijl een legerjeep voorbij de auto rijdt. Onze cameraman is inmiddels op de achterbank gekropen en verstopt waarschijnlijk zijn camera. Dan pas wordt duidelijk wat er aan de hand is: drie Gvozdika’s, een type mobiele houwitser, rijden langs de stilstaande auto voorbij. Vlak daarna volgen twee tanks. Ze laten duidelijk sporen achter op het wegdek. “Heb je het gefilmd?”, vraagt vervolgens een vrouwelijke stem. “Ja, is het antwoord.”
Het lijkt een schijnbaar onbelangrijke video te zijn, gemaakt twee dagen voor de ramp, op de 15e. Alleen de stemmen van twee burgers die, net als zoveel van hun medebewoners, zich verbazen en onder de indruk zijn van zwaar oorlogstuig terwijl de wereld om hen heen snel verandert.
http://web.archive.org/web/20190116153315if_/http://ok.ru/videoembed/5533009198
Twee dagen later (17 juli) zou naar verluidt weer een video worden opgenomen op deze weg. Weer begint de video weinig zeggend. Een auto die op een kruising links afslaat. En al rijdende langs deze weg, passeert de filmende auto een colonne voertuigen. Een van de voertuigen is een vrachtwagen. En op de vrachtwagen staat de BUK die wereldberoemd zou worden.
Er is echter iets bijzonders aan de hand met de weg. Burgeronderzoeker Max van der Werff merkte op dat de sporen die de tanktracks achterlieten plotseling waren verdwenen in de BUK-video die twee dagen later was opgenomen.
Why no 15/7 Vostok track marks visible https://t.co/4EXRnvSrM4 in “17/7” Bellingcam? https://t.co/YzAzUXCk9Z pic.twitter.com/fcwOHHdigT
— Max van der Werff (@MaxvanderWerff) 12 juli 2016
De Makejevka-video en een bijzonder gesprek
Het Oekraïense leger en de pro-Russische rebellen zijn op het moment van de MH17-ramp verwikkeld in een gevecht op leven en dood. Een grote hoeveelheid troepen van het Oekraïense leger dreigt te worden ingesloten tussen de Russische grens en door rebellen gecontroleerd gebied. De enige corridor die open is voor het Oekraïense leger ligt vlak ten zuiden van een belangrijke heuvel: Saoer Mogila. Als de rebellen de grens met Rusland bereiken betekent dat dat de Oekraïense troepen zullen worden ingesloten, het is dan alleen een kwestie van tijd voor hun munitie en andere voorraden op zijn.
Zover is het echter nog niet. Aan beide kanten wordt hard gevochten en één van de mensen die daar op dat moment vecht aan de kant van de rebellen is Chmoerij. Hij belt een andere rebel op, Botsman. Wat hij dan niet weet, is dat zijn gesprek wordt opgenomen door de SBOe die het later ook naar buiten zou brengen. Volgens de makers van de opname, de SBOe, vindt het gesprek plaats om 09:08 uur ’s morgens. Op het moment dat de BUK nog in Donetsk moet zijn geweest en volgens de video zou ook Chmoerij daar zijn. Dat levert echter een opmerkelijk telefoongesprek op.
(Vertaling door Novini omdat de oorspronkelijke vertaling in het Engels door de SBOe het aan finesse ontbrak)
Chmoerij: Ja, Boltsman, ik luister.
Botsman: Hallo (oudere) broer, hoe gaat het?
Chmoerij: Hallo. Nou, niet heel erg (goed). We zitten nu in Marinovka, daarom niet zo heel erg (goed). We houden vol.
Boltsman: Wat gebeurt daar?
Chmoerij: Nou, wat denk je? Ze schieten contact op ons met GRAD(-raketten). Alleen nu is er een onderbreking. We hebben ook zojuist een vliegtuig neergeschoten, een Soechoj. We hebben tenminste een BUK-M ontvangen. Ze proberen weg te breken uit Zelenopole en ze hebben maar één route, via mij. Gisteren hebben we twee Soechojs neergeschoten. Vandaag een tweede. Godzijdank is er in de ochtend een BUK-M aangekomen. Het is wat makkelijker geworden. Maar in het algemeen, natuurlijk, is het moeilijk.Botsman: Wat kan ik zeggen? Als je iets nodig hebt, bel me en ik komt direct.
Chmoerij: Dank je wel broer. Ik ga… in een uur of twee, het lijkt alsof het nu even stil is. Ik ga binnen twee uur naar Donetsk. Omdat er daar drie Gvozdika’s zijn aangekomen. Ik neem de Gvozdika’s hier naartoe, omdat het we hier nu heel moeilijk hebben.
Er zijn een heleboel dingen aan te merken op dit gesprek. Volgens de SBOe zou Chmoerij zich bevinden in Donetsk op het moment dat het telefoongesprek plaatsvindt. Hij geeft in het gesprek echter aan in Marinovka te zijn, vlakbij de grens met Rusland bij Saoer Mogila en daarmee nabij de plek waar de BUK zou hebben gestaan volgens het JIT toen het de MH17 uit de lucht zou schieten. Eveneens is opmerkelijk dat Chmoerij zegt dat over een uur of twee naar Donetsk te zullen gaan waar hij drie Gvozdika’s wil gaan halen. Over de BUK-M die zich daar op dat moment ook bevindt zegt hij niets.
Over de BUK, die zich dus volgens JIT op dat moment nog in Donetsk bevindt, zegt hij dat ze die al hebben ontvangen en lijkt de BUK haast in verband te brengen met een Soechoj die ze in de ochtend hebben neergeschoten. (Opmerkelijk is overigens ook dat Oekraïne beweert die dag niet te hebben gevlogen.) Eveneens klinkt de uitspraak van Chmoerij dat ze ‘in de loop van de morgen’ een BUK-M hebben ontvangen wel vreemd omdat het nog maar negen uur zou zijn volgens de SBOe.
| http://web.archive.org/web/20190116153315if_/https://www.youtube.com/embed/NLbgVJdXbus |
| Beelden van een rookpluim gemaakt een dag voor de ramp met de MH17. De rookpluim toont sterke gelijkenissen met een rookpluim van een BUK-raket. Het is echter ook niet uit te sluiten dat het gaat om het lanceren van (slechts) een enkele Smerch-raket. |
En tot slot terug naar onze video die op de 15e is gemaakt. Zoals gezegd zijn op de video drie Gvozdika’s te zien die Donetsk binnen rijden. Hoewel een scenario denkbaar is waarin er meerdere groepen van Gvozdika’s hebben rondgereden in die dagen, lijkt dit ook wat verbazingwekkend. Veel lokale bewoners geven namelijk aan dat in die dagen zwaar militair materieel een zeldzaamheid was, dat werd pas later gebruikelijker. Bovendien vond op de 17e een ander transport plaats vanuit Donetsk naar het oosten. Namelijk een transport van een tweetal tanks en een soort ‘Mad Max’-achtige vrachtwagen van het Diesel Bataljon.
Russische commandant, zijn tijd ver vooruit
Bijna drie jaar is hij voor de wereld niets meer geweest dan een vraagteken. Een man die eerder alleen bekend was onder zijn pseudoniem ‘Orion’ kreeg plots een gezicht. Het onderzoekscollectief Bellingcat wist door middel van het speuren door telefoondatabanken uiteindelijk het nummer van Orion terug te vinden bij een aankoop die hij had gemaakt. Zodoende wisten ze hem te koppelen aan een eveneens mysterieuze Ivannikov. Een man die een officier zou zijn van de GRU, met specialisatie in luchtdoelsystemen en die werkzaam zou zijn geweest als minister van Defensie van Zuid-Ossetië. De ontdekking van Bellingcat werd wereldnieuws omdat er weer een Russische officier werd gekoppeld aan de BUK die in verband wordt gebracht met de MH17-ramp.
De mysterieuze ‘Orion’ kwam voor het eerst in beeld doordat de SBOe een telefoongesprek van hem naar buiten had gebracht. In het telefoongesprek belt Orion met de onderminister van Defensie van de Volksrepubliek Loegansk (LNR), ‘Oleg’, het volgende wordt gezegd:
Oleg: Ik heb het vliegtuig eruit gewerkt in ‘Stanitsa’ (hiermee wordt hoogstwaarschijnlijk bedoeld de plaats ‘Stanitsa Loeganska’), ik heb gemist. (Ook mogelijk: ‘Hij heeft gemist’)
Orion: Uitstekend. Ze nemen wraak voor (neergeschoten) vliegtuigen. Maar we hebben nog een paar dagen over. We hebben al een BUK en we zullen ze naar de hel schieten.
Oleg: Ja, ik weet het.
Opmerkelijk is dat de SBOe dit gesprek dateert op 14 juli 2014. Dat wil zeggen dat het gesprek is opgenomen twee dagen voordat de BUK het door rebellen gecontroleerde gebied zou binnenrijden. Indien de interpretatie klopt dat de BUK zich al in de Oekraïne bevindt op de 14e, zou de BUK veel eerder aanwezig zijn geweest dan tot nu toe wordt aangenomen.
De BUK gaat terug en geen front die het tegenhoudt
De wereld is in schok door de MH17-tragedie. De video’s en foto’s van de BUK zullen al snel als een puzzel in elkaar vallen. De eerste kranten die Rusland beschuldigen liggen al bij de drukker. Maar er is één vrachtwagenchauffeur die zijn taak hoe dan ook uit zal voeren. Zijn taak is de BUK, die volgens het JIT MH17 uit de lucht schoot, terug naar Rusland te brengen. Dat zou echter niet onopgemerkt blijven, zijn vrachtwagen met BUK wordt vastgelegd terwijl hij door Loegansk rijdt. Alleen de vertrouwelijkheid van zijn missie zou hem kunnen doen terugdeinzen: De vrachtwagen, met BUK en al, reed namelijk dwars door een gebied dat door Oekraïne wordt gecontroleerd.http://web.archive.org/web/20190116153315if_/https://www.youtube.com/embed/cB49a_R6QCE
De video van de BUK bleek te zijn gemaakt door een Oekraïense informant en naar buiten gebracht door Oekraïne. Aan de hand van de achtergrond van de video werd het mogelijk vast te stellen dat de video was gemaakt in Loegansk. De BUK maakte vanaf de lanceerlocatie, via een behoorlijke omweg, zijn weg naar Rusland. De snelweg waarover de BUK reed, ging echter dwars door door Oekraïne gecontroleerd gebied.
@EliotHiggins @bellingcat @correctiv_org And I noticed that the BUK was driving thru government controlled territory pic.twitter.com/zFMtEVk85W
— Vincent Verweij (@vverweij) 12 januari 2015
De verdeling van het gebied maakt het dus op zijn minst zeer merkwaardig dat de vrachtwagen met BUK deze route heeft afgelegd. Het verdient ook genoemd te worden dat Lysenko, woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van Oekraïne, de dag ervoor meldde dat er een video was gemaakt van een BUK in Loegansk. Een andere BUK-video uit Loegansk is niet bekend, indien hij het had over de hierboven genoemde video, zou deze volgens de algemeen aangenomen volgorde van de gebeurtenissen nog niet zijn gemaakt.
Getuigen in Torez
De trailer en de BUK wegen gezamenlijk meer dan 50 ton. Een behoorlijke opgave voor een vrachtwagen om te trekken, maar ook zeker niet onmogelijk. De wit met blauwe Volvo heeft het waarschijnlijk het zwaarst gehad op het moment dat de vrachtwagencombinatie een heuvel opklom in Torez. Vlak daarna heeft de trailer naar alle waarschijnlijk even halt gehouden. Hoe het ook zij, in Torez is nog een foto gemaakt van de BUK met trailer en wel bovenop die heuvel vlakbij een benzinestation. De foto toont de BUK op een zonnige dag, geen wolkje aan de lucht. De BUK mag wel wat ver weg zijn van de fotograaf, hij staat er duidelijk op, inclusief de details van het camouflagenet.
Het was bij ditzelfde benzinestation dat burgeronderzoeker Van der Werff zijn speurtocht zou voortzetten. Een van de mensen die hij daar sprak bleek inderdaad het tafereel te hebben gezien. Er was slechts één klein detail dat niet klopte: de dag was niet juist. De man had de vrachtwagencombinatie niet gezien op de dag van de ramp, maar ervoor.
@JoostNiemoller @PGvandenBerg1 @gjdennekamp @ArnoldGreidanus foto 18/4. Sprak 1 getuige zag Buk, maar vóór 17/7 (1) pic.twitter.com/osZbjOz256
— Max van der Werff (@MaxvanderWerff) 17 mei 2015
Onvermijdelijk bracht het onderzoek ook Novini naar deze plek. Novini wist een getuige te vinden die misschien nog wel interessanter was dan die van Van der Werff. Uit veiligheidsoverwegingen is het niet verantwoord de identiteit van de man bekend te maken. Wel kan Novini deze getuige en zijn/haar waarneming met zekerheid koppelen aan de bovenstaande foto. Daarmee wordt bedoeld dat met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is vast te stellen dat de getuigenis van deze getuige overeenkomt met het moment waarop de foto is genomen.
Andere dag
Het zou vier jaar duren voor iemand met deze getuige zou spreken. Allereerst kan Novini aan de hand van zijn getuigenis vaststellen dat de foto zo goed als zeker authentiek moet zijn geweest. De man is erg nauwkeurig in zijn woorden; na vier jaar durft hij niet te bevestigen dat het een BUK was die hij zag. Wel leek het erop: een aantal ‘buizen’ bovenop, het camouflagenet en de truck. Gevraagd of het een Strella-10 of misschien een Uragan was, ontkende de man. Over één ding was hij echter zeker: Hetgeen hij heeft gezien was twee à drie dagen vóór de ramp met de MH17. Als de man zich niet vergist zou het ook verklaren waarom het weer zo mooi is op de foto. Op de dag van de ramp was het droog, maar bewolkt. Op de foto is er geen wolkje aan de lucht.
Als de Torez-foto inderdaad op een andere dag is gemaakt, dan is er een hele grote kans dat de video die in Torez is gemaakt van de BUK (https://www.youtube.com/watch?v=MuLd1YQXqi4) ook in de dagen voor de ramp is gemaakt. Door de overeenkomstige plooien van het camouflagenet (zie gele cirkel) in de Torez-foto en de Torez-video, is het aannemelijk dat dit beeldmateriaal vlak na elkaar is genomen. Dit wordt verder ondersteund door een overeenkomstige stand van de een na laatste velg van de BUK. Het vergelijken van de stand van de velgen van de Torez-video met die van de Donetsk-foto laat eenzelfde gelijkenis zien. De stand van de wielen wijst erop (maar is geen sluitend bewijs) dat de BUK-TELAR niet van de vrachtwagen af is gekomen tussen de tijd dat de foto in Donetsk is genomen en de tijd dat de video in Torez is genomen. Een derde argument dat erop duidt dat alle drie de foto’s niet lang na elkaar zijn genomen komt eveneens van het camouflagenet. Te zien is dat een deel van het camouflagenet naar achter is gehangen (zie blauwe pijl). Het deel van het camouflagenet maakt op dit punt dus een omgekeerde boog.
Dit betekent dat als de twee getuigenverklaringen juist zijn in ieder geval de Torez-foto verkeerd is gedateerd. Waarschijnlijk is dan dat de Torez-video op dezelfde dag is gemaakt. En tot slot is het goed mogelijk dat de Donetsk-foto niet veel voor de Torez-video is gemaakt.
Geen definitieve conclusie
Alle bovengenoemde feiten maken een zeer onsamenhangend verhaal dat zelfs tegenstrijdig is als wordt aangenomen dat de genoemde feiten zich op 17 en 18 juli 2014 hebben voorgedaan. Om de tegenstrijdigheden op te lossen dienen de video’s op een andere manier te worden geïnterpreteerd. Overeenkomstig met de Chmoeri-Botsman-video, de Orion-video en de twee getuigen in Torez, bestaat er een goede mogelijkheid dat ten minste een deel van de video’s en foto’s op een andere datum is gemaakt.
Het zou echter voorbarig zijn om resoluut voor dit scenario te kiezen. Andere scenario’s zijn eveneens mogelijk, bijvoorbeeld dat een deel van de video’s is vervalst, of dat er zelfs een heel ander scenario bestaat waar nog niet aan is gedacht. Wel moeten de tegenstrijdigheden die hierboven genoemd worden opgelost worden, want momenteel zijn de feiten over de foto’s en video’s niet consistent.
Makers van de foto’s en video’s
Het bovengenoemde scenario eist een zekere coördinatie van de makers van video’s en foto’s om hun materiaal op een bepaald moment naar buiten te brengen. In het kader van dit toch al lange artikel zal niet lang op alle makers worden ingegaan. Maar wel willen we noemen dat de maker van de Torez-video een lid was van een ultra-nationalistisch bataljon Tornado, een vrijwilliger van het Kyiv II-bataljon wordt in verband gebracht met de Torez-foto. De video in Loegansk was rechtstreeks afkomstig van de SBOe. Een video gemaakt in Zugres werd gepubliceerd op Youtube, een stil uit deze video werd gepresenteerd op een persconferentie, samen met nog twee andere stills van een tank en een vrachtwagen gemaakt vanaf dezelfde locatie, maar die video’s verschenen niet op YouTube.
‘Andere dag’-hypothese
We benadrukken nog eens dat, als deze ‘andere dag’-hypothese waar blijkt te zijn, dit nog niets zegt over wie wel of niet vlucht MH17 heeft neergeschoten. De foto’s en video’s kunnen van een andere datum zijn, maar het is nog steeds mogelijk dat de BUK de MH17 heeft neergehaald. Zij het dat de BUK in dat geval al langer aanwezig was in het oorlogsgebied. Een reden waarom de beelden verkeerd gedateerd zijn door hun makers (al dan niet gecoördineerd), kan verband houden met het willen maken van propaganda die Rusland in verband zou brengen met de ramp. Een dergelijk scenario zegt nog steeds niets over een rol die Oekraïne zou hebben gespeeld in de ramp, hoewel het natuurlijk wel leidt tot bijkomende verdachtmakingen.
Al met al is meer onderzoek nodig. Het is goed mogelijk dat het JIT op dit moment reeds over bewijsmateriaal beschikt dat het hierboven geschetste scenario uitsluit (of mogelijk bevestigt). Toch moet gezegd worden dat door de zeer beperkte tijd dat het officiële onderzoek zich heeft begeven in het gebied rond de crashsite en haar afhankelijkheid van het zich bij hen melden van getuigen, de mogelijkheid niet uitgesloten kan worden dat het onderzoek wordt gestuurd. Gezien deze omstandigheden is het weinig waarschijnlijk dat het JIT het bovengenoemde scenario uit kan sluiten.